Spring jij s ‘ochtends vol energie en enthousiasme uit je bed of ben je eigenlijk al moe voordat de dag begonnen is? Heb je in je hoofd de planning voor de dag al gemaakt, of is de gedachte dat je je moet gaan aankleden, eigenlijk al teveel?

Ik ken het gevoel van totale uitputting, helaas, maar al te goed. Ik ben geen onbekende met het fenomeen ‘burn-out’. Deze term is inmiddels aardig ingeburgerd in onze wereld. Het betekent zoiets als ‘opgebrand’. Alsof je dus als het ware al je ‘brandstof ’hebt op gebruikt.

Maar wat betekent het nou precies burn out?

De definitie volgens de Dikke van Dale:

burn-out (de; m; meervoud: burn-outs)1toestand van geestelijke uitputting ten gevolge van langdurige stress.

Ik vind deze uiteenzetting een beetje mager. Geestelijke uitputting is zeker aan de orde, maar de lichamelijke verschijnselen liegen er meestal ook niet om! Dus van mij zou de definitie wel uitgebreid mogen worden als: ‘toestand van geestelijke én lichamelijke uitputting ten gevolge van langdurige stress’.

En daarbij vind ik stress nogal een rekbaar begrip. Bij stress denk je in eerste instantie aan spanning t.g.v. toestanden op het werk bijvoorbeeld. Of een te volle agenda, langdurige problemen in de privé sfeer en dat soort dingen. Maar stress is ook: onvoldoende slaap, slechte voeding, teveel prikkels, pijn, ziekte, opgekropte emoties en dergelijke. Kortom alles wat dis-balans veroorzaakt ‘in’ het lichaam. Dus niet alleen maar wat disbalans veroorzaakt in de ‘geest’, om het maar even simplistisch uit te drukken.

Burn-out wordt vaak gelinkt aan overbelasting door teveel werken. Maar ook studenten, jonge moeders of vrijwilligers, om maar wat te noemen, kunnen een burn-out krijgen. Zoals in mijn geval is geweest wilde ik het iedereen naar de zin maken. Ik was een echte pleaser.

Toch is er wel een bepaald type mens dat gevoeliger is voor dit gegeven. Ben jij hooggevoelig? Dan ben je hier ook gevoeliger voor. En nee, dat zijn niet de watjes onder ons! Het zijn juist de mensen met een grote inzet, een perfectionistische inslag, groot verantwoordelijkheidsgevoel, die moeilijk ‘nee’ kunnen zeggen, het moeilijk vinden om anderen om hulp te vragen en dat soort eigenschappen.

Maar hoe weet je nou of je gewoon even teveel hooi op je vork genomen hebt of dat je klachten toch ernstiger van aard zijn? Een burn-out kan je, zomaar ineens, letterlijk vloeren: je bed niet meer uit kunnen, onverklaarbare koorts die maar aanhoudt, je hart dat voortdurend op hol gaat, dat soort klachten. Althans, zo ziet de acute fase eruit. Dat is eigenlijk het ‘eindstation’ van je lichaam. Je hebt de ‘reservetank’ tot de laatste druppel ‘leeg gereden’.

Een burn-out komt niet uit de lucht vallen, meestal gaat er een hele geschiedenis van klachten en problemen aan vooraf. Bekend zijn de hoofdpijn, nek- en schouderklachten, rugklachten, chronische verkoudheden, hartritme stoornissen. Klachten die niet altijd meteen herkend worden al ‘overbelasting’ of ‘disbalans’. Maar naarmate de disbalans aanhoudt zullen de klachten gaan stapelen en verergeren, en uiteindelijk wordt de grens bereikt: burn-out.

Je bent, mogelijk, onderweg naar een burn out als je je herkent in onderstaande lijst:

  • Last van ernstige vermoeidheid
  • Vergeetachtigheid
  • Moeite met concentreren
  • Vaak geïrriteerd of onevenredig boos
  • Er sprake is van angst of nervositeit
  • Moeilijk nee kan zeggen
  • Hoge eisen stelt aan jezelf
  • Sneller in conflict komt met anderen
  • Plezier en ontspanning mist in je leven
  • Allerlei lichamelijke klachten, spierpijnen, uitvalsverschijnselen
  • Verminderde zin in seks of intimiteit
  • Slaapproblemen
  • Lage dunk van jezelf
  • Emotioneel uitgeput
  • Eventuele andere onverklaarbare klachten
  • Deze klachten al enkele maanden aanhouden en niet verminderen

Zoveel verschillende mensen, zoveel verschillende manieren waarop een (dreigende) burn-out zich kan manifesteren. De redenen waarom iemand burn-out raakt kunnen ook heel divers zijn.

Een burn-out is dus niet altijd het gevolg van hard werken, maar eerder een disbalans tussen inspanning en ontspanning, geven en ontvangen, controle en loslaten, overschrijden van je grenzen, doorgaan op wilskracht i.p.v. bezieling. Het is een combinatie van factoren en omstandigheden.

In mijn, persoonlijke, beleving heeft het dus alles te maken met het niet goed voor jezelf zorgen. Je eigen behoeften niet goed kennen of niet serieus nemen. Hard werken is niet erg, mits er maar voldoende rust en herstel tegenover staat. Hard werken is niet erg, als het met bezieling gebeurt. Hard werken zonder voldoening of waardering is killing.

Spanningen, ziekte, onzekerheden en zorgen horen bij het leven. Maar als die periode te lang duurt en je geen concrete oplossingen vindt voor je problemen, niet voldoende steun ervaart of je hebt moeite om de situatie te accepteren, dan raak je emotioneel uitgeput.

Wat te doen bij een (dreigende) burn-out:

  • Erken voor jezelf dat je ‘ziek’ bent ( ja, ik zeg ziek. Heel je lichaam verkeerd in “code rood”!).
  • Maak het bespreekbaar, praat erover met mensen in je directe omgeving.
  • Tem het stemmetje in je hoofd.
  • Zoek hulp. Ga naar de huisarts. Samen kunnen jullie bepalen wat de beste strategie/therapie is in jouw geval.
  • Gun jezelf rust en tijd om te herstellen. Je bent niet in een paar weken ziek geworden, je gaat ook echt niet in een paar weken weer opknappen.
  • Ga in gesprek met je werkgever. Die is er ook bij gebaat dat jouw herstel voorspoedig verloopt.
  • Ga bewegen, hoe moe je ook bent, begin met wandelen. Dat kun je rustig opbouwen, is gemakkelijk in te passen in je dag. Je krijgt frisse lucht, bevordert de doorbloeding en darmwerking en verzet je zinnen. Bij voorkeur in een groene omgeving, dat werkt kalmerend.
  • Eet en drink gezond en regelmatig. Vermijd alcohol en teveel koffie.
  • Zoek een coach of therapie die bij  je past. Je zult op zoek moeten naar de onderliggende oorzaken waardoor je zo gigantisch over je grenzen bent gegaan. Jezelf goed leren kennen en nieuw gedrag aan leren om herhaling in de toekomst te voorkomen.
  • Investeer in je draagkracht: oftewel doe dingen die je leuk vindt, waar je energie van krijgt en vermijd dingen die je energie kosten.
  •  Zorg voor structuur in je dag, met telkens herstel momenten tussendoor, waarin je even kunt rusten, slapen, mediteren of muziek luisteren.

Uiteindelijk is het dus de bedoeling om te werken aan:

  • Herstel van het lichaam (rust en eventueel aanvullende supplementen)
  • Achterhalen oorzaken van de burn out (persoonlijke ontwikkeling)
  • Vitaliteit en gezondheid opbouwen (beweging, frisse lucht en gezond eetpatroon)
  • Draagkracht vergroten, draaglast verminderen (balans)
  • Re-integratie op het werk

Hoe dan ook, in dit geval is het niet de bedoeling dat je snel weer ‘de oude’ wordt. Het is juist van belang dat er een ‘nieuwe’ jij tevoorschijn komt. Iemand die in staat is om voor zichzelf te zorgen en vanuit dat gegeven zich helemaal kan inzetten voor alles wat van belang is in jouw leven.

En dat heeft soms verrassende resultaten. Veel mensen zeggen dan ook, achteraf, dat de burn-out het beste is wat hen is overkomen. Het heeft hen inzichten gegeven, hun persoonlijke ontwikkeling in een stroomversnelling gebracht, soms voor een radicale ommezwaai in hun leven gezorgd.

Letterlijk herrezen uit de as!

Ik gun niemand een burn-out, ik wil alleen maar aangeven dat alles een keerzijde heeft. Dus hoe ingrijpend zo’n periode ook is, er gloort altijd licht aan het einde van tunnel.

Soms moet je even, hardhandig, terecht gewezen worden. Als jij niet zorgvuldig met je lichaam omgaat, zorgt je lichaam er wel voor dat jij tot bezinning komt.

Er is nog zoveel meer te vertellen over burn-out, en dat zal ik in ander blogs zeker ook nog gaan doen. Onder andere mijn persoonlijke ervaringen en hoe je een burn-out kunt voorkomen bijvoorbeeld.

Maar ik ben vooral benieuwd naar jouw ervaringen met dit fenomeen. Zit je er zelf midden in, heb je jezelf eraan ontworsteld of is er iemand in je directe omgeving met deze symptomen, deel het met gerust en laten we elkaar tot steun zijn.

Gun jezelf voldoende rust, je bent het waard!

Zit je er zelf midden in een burn-out, heb je jezelf eraan ontworsteld of is er iemand in je directe omgeving met deze symptomen?

365 dagen positief

Over de auteur

Gepest op school, opgevoed zonder liefde met aan alcohol verslaafde ouders. Hierdoor was ik verlegen, onzeker, ik had totaal geen (zelf)vertrouwen. Ik was bang om ‘gezien’ te worden, ik had altijd het gevoel niet goed genoeg te zijn en sterk de goedkeuring van andere mensen nodig.
Mijn moeder is in mijn armen overleden en dat was de turning point in mijn leven. Lees meer >>>

Marian


Tags

burn-out, burnout, disbalans, je bed niet meer uitkomen, klachten, opgekropte emoties, totale uitputting


Misschien vind je dit ook leuk:

Is het leven iets wat jou overkomt, of ben jij degene die vorm geeft aan jouw leven?

Is het leven iets wat jou overkomt, of ben jij degene die vorm geeft aan jouw leven?

Voorkom een burn-out

Voorkom een burn-out
  • Sinds een paar weken weet ik dat ik in een burnout zit. Het besef dat ik mijn lichaam al zolang structureel overbelast maakt dat ik afwisselend erg boos op mezelf ben (ik weet het, dat helpt niet een kost onnodige energie. Maar het gebeurt toch) of erg verdrietig. Waarom heb ik niet eerder naar de duidelijke signalen van mijn lichaam geluisterd?
    Maar ook het besef van de onrust die door mijn lichaam raast. Alles moest snel. Ff de was opvouwen terwijl ik eten aan het koken was. Met 1 hand tanden poetsen en met de andere hand was uit de wasmand trekken om die vervolgens in de wasmachine te stoppen…
    En nu.. Compleet gevloerd! Moe, hoofdpijn, koorts, prikkels die als kanonskogels binnenkomen. Huilen als ik de volle wasmand zie en als ik aan mijn collega’s denk. Ik mis mijn werk ontzettend. Anderzijds lukt het me nu wel om dankbaar te zijn en dat ik tegen mezelf mag zeggen “Wendy, je hoeft even niets”.

    • Marian schreef:

      Je bent in het leven altijd waar je moet zijn. Ik heb twee keer in een burn out gezet omdat ik ook een kei was in het niet luisteren (zien) van de signalen. Ik zelf heb in die tijd veel gelopen en veel geslapen. Voel even wanneer je je rot voelt, geef er even aandacht aan. Zeg tegen jezelf dat je jezelf hebt gehoord, dat het even rot is maar dat je er weer komt. ❤️ Accepteer dat wat er is. Laat los wat is geweest. Geniet en heb vertrouwen in wat kan zijn. Denk goed om jezelf, Wendy!

      • Dank je wel Marian!
        Lopen doe ik ook veel. Slapen lukt op dit moment helaas alleen mbv medicatie. Ik hoop dat ik snel weer gewoon kan slapen zodat ik overdag ook kan bijtanken.

        • Marian schreef:

          Je kunt ook heerlijk relaxen en stoppen tegen jezelf te zeggen: ik moet slapen. Maak bijvoorbeeld een positieve affirmatie op de uitkomst die jij graag ziet. ❤️ Denk goed om jezelf!

  • Esmee Cooiman schreef:

    Heel herkenbaar, deze symptonen van een burn out… Ook ik ben een paar jaar geleden gevloerd…. Na jaren van weinig zelfvertrouwen, veel ziek zijn, inderdaad hoofdpijn,nekpijn,pijn in rug en schouders en hartkloppingen, en gewoon maar doorgaan met alles en mAar blijven strijden, hup we nemen nog een pilletje en we gaan weer verder, komt toch het moment dat je lichaam zegt :HO STOP TOT HIER EN NIET VERDER !!!! De voortekenen waren eral, pijn die langzaam aan steeds erger werd, langer duurde en nu uiteindelijk al jaren chronisch is…. Helemaal uit balans, en je moet helemaal opnieuw beginnen,leren doseren, andere keuzes maken, jezelf leren kennen, uit het dal klimmen, terugvallen kunnen incasseren, je grenzen leren stellen en niet meer over je heen laten lopen, oplossingen bedenken ipv beren op de weg te zien enz enz, een hoop werk, doorzettingsvermogen…. Wisten we het maar eerder, hadden we maar eerder naar ons lichaam geluisterd..hadden we maar..maar aan die zinnen hebben we niks meer, dat is verleden tijd en je moet vooral niet in hetverleden blijven hangen maar een toekomst creeeren die voor jou haalbaar is!!! Langzaam aan krabbel ik op uit een diep dal van jarenlang, en schrijf nu mijn eigen verhaal in mijn eigen leven! Liefs Esmee

    • Wendy van der Made schreef:

      Hoi Esmee,
      Mooi om je verhaal te lezen met daarin de kracht en het doorzettingsvermogen wat je uitstraalt op de lange hobbelige weg die je loopt.
      En voor mijzelf geeft het troost als ik het lees. Het herkenbare in je verhaal maakt dat ik me niet “Alleen op de wereld” voel met mijn burnout.
      Hou vol!
      Liefs Wendy

  • {"email":"Email address invalid","url":"Website address invalid","required":"Required field missing"}
    Gratis Meditatie voor Loslaten Just Be You

    Download Gratis Mediatie Loslaten van Angst,
    Zorgen en Stress

    >